Samen een visie over de aardappelziekte maken
De probleemdiscussie had duidelijk gemaakt wat er mis ging, nu wilden we naar de toekomst kijken. Konden we het ook eens worden over wat we zouden gaan doen? We begonnen met een eenvoudige oefening om een positieve taal, de taal van doelen te spreken. Waar komen doelen vandaan? Er zijn mensen die zeggen dat je doelen moet dromen, of verzinnen. Zou kunnen, maar daarmee heb je geen richting. Alles kan dan van alles worden. Veel eenvoudiger is het om doelen uit de bestaande problemen af te leiden, door ze om te draaien. * Als je deze doelen in een doelenboom zet, kun je meestal precies dezelfde structuur als de probleemboom gebruiken. 
Als je een negatieve situatie plotseling naar een positieve situatie omkeert, krijg je ook een heel ander gesprek. Het gaat niet meer over problemen, maar over mogelijkheden. En het is geen fantasie, het is een bewuste constructie van een nieuwe toekomst. We zagen drie clusters op het bord hangen: de eerste ging over het voorkomen van ziektedruk, de tweede over bestrijden van de schimmel en de derde over uitbannen van de aardappelziekte.
Toen we in ons kleine groepje bespraken hoe we dit met de grote groep zouden delen, had Jacob een ingeving. “Laten we niet gaan praten over wat we wel en wat we niet moeten doen. We stellen voor dat we alles gaan doen, maar niet alles tegelijk. Op korte termijn gaan we zorgen dat de ziektedruk vermindert, op middellange termijn zorgen we dat de bestrijding van de schimmel optimaal is en op lange termijn gaan we Phytophthora uitbannen met resistente gewassen. En dat noemen we dan het Masterplan Phytophthora.” Een gouden greep, bleek later, want inderdaad werd zo in één keer het gekibbel over de aanpak in de kiem gesmoord. We gaan alles doen, maar niet alles tegelijkertijd. Er was nog wel een stevige discussie, omdat de ketenpartijen aangaven dat zij op dit moment niet zomaar de rassen konden aanpassen. Klopt, zeiden de telers, maar we nemen het op als doel in onze visie, het is geen activiteit ineen plan. Daarmee lag de weg open voor een gezamenlijke aanpak. En inderdaad zijn de rassen stukje bij beetje veranderd, maar dat ging geleidelijk, niet in één keer. |